Czy masz pewność, że Twoja działalność nie podlega przepisom z obszaru przeciwdziałania praniu pieniędzy? A może temat ten wydaje Ci się zarezerwowany wyłącznie dla banków i instytucji finansowych? W świetle nowelizacji ustawy obowiązki AML obejmują coraz więcej branż. W tym artykule przyjrzymy się dokładnie, kogo dotyczą i dlaczego nie można ich lekceważyć. Zobacz, czy po zmianie przepisów znajduje się wśród instytucji obowiązanych również Twoja działalność!
Regulacje AML to odpowiedź na aktualne wyzwania i naruszenia
Wyobraź sobie sytuację, w której firma o niskim obrocie nagle zaczyna generować znaczne zyski, nieproporcjonalne do liczby klientów. Albo przedsiębiorstwo, które regularnie otrzymuje przelewy z zagranicy, mimo że nie prowadzi działalności eksportowej. Takie przypadki mogą wskazywać na proceder prania pieniędzy – proces polegający na wprowadzaniu do legalnego obrotu środków pochodzących z nielegalnych źródeł.
W odpowiedzi na tego typu zagrożenia powstał system regulacji AML (z ang. Anti-Money Laundering). Ma on na celu przeciwdziałanie praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Dla przedsiębiorców, zwłaszcza tych rozpoczynających działalność, zrozumienie i wdrożenie zasad AML jest kluczowe. Nie tylko ze względu na obowiązki prawne, ale również dla budowania wiarygodności i zaufania w oczach klientów oraz partnerów biznesowych.
Czego dotyczą obowiązki AML?
W polskim systemie prawnym wszystkie najważniejsze regulacje, w tym obowiązki AML, są zwarte w Ustawie z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Do najważniejszych zadań w tym obszarze zalicza się:
- identyfikację i weryfikację tożsamości klienta – przed nawiązaniem relacji biznesowej należy ustalić, kim naprawdę jest klient;
- monitoring transakcji – konieczne jest bieżące śledzenie przepływów finansowych pod kątem nieprawidłowości lub niezgodności z profilem klienta;
- analizę ryzyka – instytucja musi ocenić stopień zagrożenia praniem pieniędzy lub finansowaniem terroryzmu i dostosować środki zapobiegawcze;
- prowadzenie wewnętrznych procedur i szkoleń – firmy muszą opracować dokumentację AML i regularnie szkolić personel z jej zasad.
Zgłaszanie podejrzanych transakcji do GIIF – ważny obowiązek AML
Jednym z kluczowych elementów systemu AML jest obowiązek zgłaszania podejrzanych transakcji do Generalnego Inspektora Informacji Finansowej (GIIF). Jeśli instytucja obowiązana zauważy działania mogące wskazywać na próbę prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu, musi bezzwłocznie przekazać odpowiednie zawiadomienie. Co istotne, nie chodzi wyłącznie o sytuacje oczywiste – już samo uzasadnione podejrzenie zobowiązuje do reakcji. Brak zgłoszenia, mimo dostrzeżenia sygnałów ostrzegawczych, może skutkować nie tylko sankcjami finansowymi, ale również odpowiedzialnością osobistą.
Kto jest instytucją obowiązaną w świetle aktualnych przepisów AML? Nowe obowiązki dla wielu grup
Ustawa zawiera nie tylko obowiązki AML, ale także wskazuje instytucje obowiązane, czyli podmioty podlegające pod zawarte w tym akcie prawnym regulacje. Wraz z nowelizacją przepisów ich lista się wydłużyła o przedsiębiorców świadczących usługi w zakresie nabywania i obsługi kredytów, a także osoby prowadzące działalność w zakresie obrotu lub pośrednictwa w obrocie dziełami sztuki, przedmiotami kolekcjonerskimi oraz antykami.
Dołączyli tym samym m.in. do:
- biur rachunkowych oraz osób świadczących usługi księgowe;
- kancelarii notarialnych, radców prawnych i adwokatów;
- pośredników w obrocie nieruchomościami;
- kantorów, instytucji płatniczych, fundacji i stowarzyszeń;
- firm świadczących usługi na rzecz spółek, takich jak rejestracja, wynajem adresu czy zarządzanie.
Obowiązki AML a jednoosobowa działalność gospodarcza
W świetle przepisów dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu obowiązki AML obejmują również osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą (JDG). W takim przypadku to właśnie przedsiębiorca – jako osoba fizyczna – pełni rolę instytucji obowiązanej.
Warto pamiętać, że wiele osób decyduje się na tę formę prowadzenia biznesu ze względu na jej prostotę i elastyczność. Jednak gdy zakres świadczonych usług mieści się w katalogu działalności objętej przepisami AML (np. usługi księgowe, doradztwo podatkowe czy pośrednictwo w obrocie nieruchomościami), obowiązki spoczywają bezpośrednio na właścicielu. Oznacza to konieczność wdrożenia odpowiednich procedur, przeszkolenia się oraz zgłaszania podejrzanych transakcji do GIIF.
Obowiązki AML – jakie konsekwencje finansowe i prawne za nieprzestrzeganie?
Wywiązywanie się z obowiązków określonych we wcześniej wspomnianej ustawie ma nie tylko za zadanie uchronić dany podmiot od poważnych naruszeń, ale również uniknąć kar finansowych i prawnych. Generalny Inspektor Informacji Finansowej (GIIF) ma uprawnienia do nakładania kar administracyjnych na instytucje obowiązane, które nie dopełniają swoich obowiązków.
Oto, co grozi za niedopilnowanie obowiązków AML:
- Kary pieniężne – ich wysokość może sięgać do 20 868 500 zł dla osób fizycznych oraz do równowartości 5 mln euro lub 10% obrotu dla osób prawnych.
- Publikacja informacji o naruszeniu – dane instytucji oraz zakres naruszenia mogą zostać opublikowane w Biuletynie Informacji Publicznej.
- Nakaz zaprzestania określonych czynności – GIIF może zakazać instytucji wykonywania określonych działań związanych z naruszeniem przepisów AML.
- Cofnięcie koncesji lub zezwolenia – w przypadku poważnych naruszeń, instytucja może stracić prawo do prowadzenia działalności regulowanej.
- Zakaz pełnienia funkcji kierowniczych – osoby odpowiedzialne za naruszenia mogą otrzymać zakaz pełnienia funkcji kierowniczych przez okres do 1 roku.
Jak wdrożyć obowiązki AML w praktyce?
Twoja działalność jest objęta przez przepisy AML i chcesz dopełnić wszelkich obowiązków? Jako instytucja obowiązana musisz zadbać o odpowiednie wdrożenie procedur wewnętrznych, które opiszą sposób działania w przypadku podejrzenia prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu.
Kluczowym elementem systemu jest także wyznaczenie osoby odpowiedzialnej za realizację zadań z zakresu AML – tzw. AML Officer. Dopełnieniem obowiązków jest zapewnienie regularnych szkoleń dla pracowników, szczególnie tych mających kontakt z klientami i transakcjami. Warto również rozważyć skorzystanie z gotowych narzędzi i wzorcowej dokumentacji AML, które usprawniają wdrożenie systemu zgodnego z przepisami i ułatwiają jego bieżące stosowanie.
Szkolenie AML – kto musi je zrealizować?
Szkolenie z zakresu przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu (AML) jest obowiązkowe dla wszystkich osób wykonujących zadania związane z AML/CFT w instytucjach obowiązanych. Obowiązek ten dotyczy nie tylko pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, ale również osób współpracujących na podstawie umów cywilnoprawnych, agentów oraz członków zarządu odpowiedzialnych za obszar AML. Szkolenie musi zostać ukończone przed rozpoczęciem wykonywania czynności w tym obszarze i powinno być regularnie aktualizowane, zwłaszcza w przypadku istotnych zmian prawnych lub organizacyjnych.
Kurs AML i CFT z certyfikatem – praktyczna wiedza i zgodność z przepisami
W odpowiedzi na potrzeby instytucji obowiązanych, AML Officerów oraz wszystkich osób, które chcą zdobyć kompleksową i aktualną wiedzę w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, przygotowaliśmy Kurs AML i CFT z certyfikatem (procedury, ustawy AML i przeciwdziałanie praniu pieniędzy).
Program szkolenia został opracowany tak, by dostarczyć uczestnikom praktycznych informacji dotyczących realizacji ustawowych obowiązków, w tym m.in. zawiadamiania Generalnego Inspektora Informacji Finansowej, identyfikowania podejrzanych transakcji oraz zgłaszania przypadków, w których istnieje podejrzenie pochodzenia majątku z przestępstwa. Kurs kończy się uzyskaniem dokumentacji zgodnej z wymogami MEiN oraz certyfikatu. To wygodne i skuteczne rozwiązanie dla tych, którzy chcą mieć pewność, że działają zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Jeśli chodzi o AML, nowe obowiązki to nie tylko kwestia bezpieczeństwa finansowego, ale także odpowiedzialności prawnej i reputacyjnej. Dzięki naszemu kursowi możesz w prosty sposób zaktualizować swoją wiedzę, poznać aktualne regulacje i upewnić się, że Twoja działalność spełnia wszystkie wymagania. Nie odkładaj tego na później – zadbaj o zgodność z prawem już dziś!
