Sygnalistą jest osoba, która zgłasza naruszenia prawa Unii Europejskiej będące szkodliwe dla interesu publicznego w celu ochrony dobra społecznego. W dalszej części artykułu omówimy: jakie przepisy odnoszą się do działalności sygnalisty, jakie podmioty mają obowiązek wdrożyć działania dotyczące zgłoszeń naruszeń prawa i jak się przygotować do wykonywania zadań sygnalisty.
Kiedy wejdzie w życie ustawa o sygnalistach?
W Polsce aktualnie nie ma obowiązującej ustawy o sygnalistach. Jednak trwają prace nad projektem ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa. Na serwisie Rzeczypospolitej Polskiej (gov.pl) umieszczono informację, że planowanym termin przyjęcia projektu przez RM jest III kwartał 2023 r.
Aktualnie obowiązującym aktem prawnym w zakresie sygnalistów jest Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii.
Jakie firmy muszą wdrożyć przepisy o sygnalistach?
Przypisy o sygnalistach powinny zostać wdrożone zarówno przez podmioty sektora publicznego, jak i prywatnego. Dyrektywa określa, że:
“Obowiązek ustanowienia wewnętrznych kanałów dokonywania zgłoszeń powinien zostać nałożony na wszystkie przedsiębiorstwa zatrudniające co najmniej 50 pracowników – niezależnie od charakteru ich działalności – na podstawie obowiązku poboru VAT”.
Ponadto w dokumencie tym czytamy, że:
“zwolnienie małych przedsiębiorstw i mikroprzedsiębiorstw z obowiązku ustanawiania wewnętrznych kanałów dokonywania zgłoszeń nie powinno mieć zastosowania do przedsiębiorstw prywatnych, które są zobowiązane do ustanowienia wewnętrznych kanałów dokonywania zgłoszeń na mocy aktów Unii”.
Kiedy musi być sygnalista?
W dyrektywie określono, że przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wykonania jej ustaleń powinny zostać wprowadzone w życie do dnia 17 grudnia 2021 r.
Z kolei podmioty prawne w sektorze prywatnym zatrudniających od 50 do 249 pracowników mają czas do dnia 17 grudnia 2023 r. przepisy potrzebne do wypełnienia obowiązku ustanowienia wewnętrznych kanałów dokonywania zgłoszeń.
Wskazane powyżej terminy to daty, w których system musi być już wdrożony w firmach. Więcej na temat działań sygnalisty pisaliśmy w artykule: Co może zgłosić sygnalista?
Kurs sygnalisty – osób zgłaszających naruszenia prawa
Uczestnik “Kursu Sygnalisty” oferowanego przez nas zapozna się z szeroko rozumianymi pojęciami oraz zagadnieniami dotyczącymi odpowiedzialności za naruszenia prawa Unii Europejskiej w zakładzie pracy w wielu dziedzinach.
Program składa się z następujących tematów:
- Dyrektywa o ochronie sygnalistów.
- Terminologia i środki ochrony sygnalistów.
- Podział zgłoszeń i działania naprawcze.
- Ochrona danych osobowych i procedury pracodawcy.
Warto dodać, że kursant “Kursu Sygnalisty” nabywa wiedzę, umiejętności i kwalifikacje zgodne z MEN z zakresu zgłaszania naruszeń prawa Unii Europejskiej w zakładzie pracy na podstawie obowiązujących aktów legislacyjnych oraz we współpracy z organami państwowymi. Ponadto nasza placówka wystawia zaświadczenie w języku polskim o ukończeniu kursu.
