Głównym zadaniem opiekuna jest sprawowanie opieki nad powierzonymi mu uczniami. W związku z tym jest on odpowiedzialny za bezpieczeństwo uczniów, a także za realizację planu wycieczki. Na opiekunach ciąży duża odpowiedzialność, dlatego muszą być oni odpowiednio przygotowani do sprawowania tej funkcji. Bardzo ważny jest również podział pracy i adekwatna do ilości uczestników liczba opiekunów, ponieważ braki kadrowe mogą skutkować zaniedbaniem w kwestii bezpieczeństwa uczestników.
Organizacja wycieczek szkolnych 2022
Wycieczki szkolne organizowane są zarówno w kraju, jak i za granicą. Opracowując ich plan, należy uwzględnić następujące czynniki: wiek, zainteresowania i potrzeby uczniów, a także ich stan zdrowia, kondycję, sprawności oraz umiejętności.
Przed wyjazdem niezbędne jest uzyskanie zgody dyrektora szkoły, zatwierdzającego kartę wycieczki i wyznaczającego kierownika i opiekunów spośród pracowników pedagogicznych. W przypadku wycieczki organizowanej poza granicami kraju musi on dodatkowo poinformować organ zarówno prowadzący, jak i sprawujący nadzór pedagogiczny o zamiarze wycieczki, a także zapewnić uczestnikom ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków i kosztów leczenia.
Liczba opiekunów na wycieczce szkolnej – rozporządzenia
Organizację wycieczek szkolnych w 2022 r. należy przygotować zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 maja 2018 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki krajoznawstwa i turystyki. Dokument ten odnosi się do definicji, a także określa zadania dyrektora oraz opiekuna. Nie znajduje się jednak tu informacja o tym, ilu opiekunów na wycieczce szkolnej powinno być w czasie jej odbywania.
Odpowiedzi na to można szukać w innym akcie prawnym, jakim jest Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 marca 2016 r. w sprawie wypoczynku dzieci i młodzieży. Wyznacza on, że pod opieką jednego wychowawcy liczba uczestników wypoczynku może wynosić maksymalnie 20 osób. Jedynie w przypadku, gdy w skład grupy wchodzą dzieci do 10 roku życia, wynosić ona powinna nie więcej niż 15 osób.
W kwestii liczby opiekunów na wycieczce szkolnej Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach wyodrębnia kilka czynników, które należy mieć na uwadze przy jej planowaniu. Wśród nich wymienia się: wiek, stopień rozwoju psychofizycznego, stan zdrowia i ewentualną niepełnosprawność uczestników, specyfikę i warunki tego wyjścia.
Zaleca się zastosowanie takiej liczby opiekunów, jaka jest określona ustawowo w przypadku wypoczynku letniego (kolonii i obozów). Na tej podstawie można przyjąć jako rozsądne takie propozycje:
- Wycieczka autokarowa: 1 opiekun na 15 uczniów (nie licząc kierowcy oraz przewodnika/pilota).
- Wycieczka piesza: 1 opiekun na 15 uczniów.
- Wycieczka w góry: 1 opiekun na 10 uczniów.
- Wycieczka rowerowa: 2 opiekunów na maksymalnie 13 uczniów. Jeden z nauczycieli porusza się na przodzie kolumny, drugi na jej końcu. Kolumna nie może liczyć łącznie więcej niż 15 osób.
Ilu opiekunów na wycieczce szkolnej powinno być w przypadku dzieci z niepełnosprawnością?
Pod opieką jednego wychowawcy, który zajmuje się grupą, może być maksymalnie dwóch uczniów z niepełnosprawnością lub chorobami przewlekłymi. Inaczej jest to w przypadku, gdy uczestnikami są jedynie osoby ze szkół lub oddziałów specjalnych. Wtedy to w grupie pozostającej pod opieką jednego wychowawcy wypoczynku, liczba uczniów powinna być zgodna z liczbą dzieci placówki właściwej dla wieku tych uczestników. Wskazuje na to Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 marca 2016 r. w sprawie wypoczynku dzieci i młodzieży.
Kurs dla kierownika i opiekuna wycieczki
Centrum Doskonalenie Zawodowego oferuje szkolenie online umożliwiające zdobycie wiedzy z zakresu pełnienia funkcji kierownika i sprawowania opieki na wycieczkach szkolnych. Jest nim Kurs Kierownika Wycieczek (Opiekuna Wycieczek), na który można zapisać się na stronie: https://cdz.edu.pl/kursy/151/kurs-kierownika-wycieczek-opiekuna-wycieczek
Program zawiera następujące tematy:
- planowania pracy wychowawczej,
- organizowania pracy kierownika z personelem pedagogicznym i administracyjno-obsługowym,
- ustalania pracy w grupie,
- zapoznanie z przepisami bezpieczeństwa zdrowia i życia uczestników wycieczki,
- prowadzenia dokumentacji.
Po ukończeniu kursu uczestnik szkolenia otrzymuje kwalifikacje zarówno kierownika, jak i opiekuna wycieczek, co udokumentowane jest zaświadczeniem w języku polskim.
